در موتورهای احتراقی مانند دیزل حدودا ۳۵% انرژی سوخت به کار مفید تبدیل میگردد و مابقی آن درون دیزل به شکلهای گوناگون از جمله حرارت تلف میگردند. با شناخت عوامل محدود کننده راندمان دیزل و رفع عوامل محدود کننده میتوان راندمان کلی دستگاه دیزل ژنراتور را افزایش داد. به غیرازعوامل داخلی دیزل که باعث اتلاف انرژی میگردد، عوامل محیطی نیز بر اتلاف انرژی دستگاه موثر میباشد که این عوامل عبارتند از:
افت قدرت در اثر ارتفاع: هر چه قدر ارتفاع محل نصب دستگاه دیزل ژنراتور بالاتر برود، فشار هوا نیز کاهش مییابد. کاهش فشار هوا باعث کم شدن نسبت هوای ورودی به موتور و در نتیجه کاهش قدرت خروجی موتور میگردد. وجود دمندهها یا همان توربوشارژها، کمبود فشار هوا در ارتفاعات را جبران میکند. در موتورهای بدون توربو شارژر، به ازای هر ۱۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا قدرت موتور حدود ۱% افت میکند.
افت قدرت در اثر درجه حرارت هوا: با افزایش درجه حرارت هوا، هوا منبسط شده و حجم آن افزایش مییابد لذا جرم حجمی آن کاهش مییابد. در این حالت و هنگام تنفس موتور، حجم هوای کمتری وارد محفظه احتراق سیلندر موتور دیزل شده و به اصطلاح راندمان حجمی افت خواهد کرد. معمولا قدرت موتور تا دمای ۲۹ درجه سانتی گراد محیط نصب دچار تغییر نمیشود. استفاده از خنک کنندههای هوا (اینتر کولر و آفتر کولر) در دستگاههای دیزل جدید میتواند به جلوگیری از افت قدرت دستگاه دیزل در درجه حرارت بالا کمک کند .
افت قدرت در اثر رطوبت هوا: هنگامیکه رطوبت هوا از حد معینی بیشتر شود مثلا در زمان بارندگی و یا مه غلیظ، قدرت موتور دیزل نیز حداکثر تا ۶ % کاهش مییابد.
عوامل دیگری نیز مانند پایین بودن ارزش حرارتی سوخت (اکتان پایین سوخت)، مناسب نبودن درجه روغن روانکاری، ایراد در سیستم خنک کننده (افت راندمان حرارتی)، معیوب بودن قطعات جانبی و متصل به موتور و …. نیز میتوانند منجر به کاستن قدرت نامی موتوردیزل شوند.راههای افزایش راندمان دیزل ژنراتور:
کاملا مشخص است که موتور محرکه دستگاه دیزل ژنراتور، موتور دیزلی آن میباشد پس با افزایش راندمان موتور دیزلی میتوان راندمان کلی دستگاه دیزل ژنراتور را افزایش داد. با پیشرفتهای بسیار زیاد تکنولوژیک سازندگان موتورهای دیزل جدید سعی در کوچک کردن ساختمان و وزن و بالابردن راندمان آن دارند. امروزه سازندگان از تکنولوژیهای جدید برای افزایش راندمان و قدرت و کاهش وزن و سایز موتور، استفاده میکنند. موارد زیر چندین نمونه از استفاده تکنولوژیک در بهبود ساخت دیزل میباشد که راندمان موتور دیزل را افزایش میدهد:
توربو شارژ: توربوشارژها با دمش هوا به داخل سیلندر، راندمان حجمی را بالا برده و در نتیجه قدرت موتورهای دیزل دارای توربو شارژر نسبت به مدلهای مشابه بدون توربو شارژر افزایش مییابد.
خنک کنندههای هوای ورودی: اگر هوای کمپرس شده توسط توربو شارژر قبل از ورود به سیلندر خنک شده و حرارت آن گرفته شود، چگالی آن افزایش یافته ولذا دارای تعداد مولکول اکسیژن بیشتری در این هوای متراکم شده میباشد و باعث احتراق بهتر و قدرت بیشتر خواهد شد.
سیستمهای جدید پاشش سوخت و کنترل الکترونیکی: سیستمهای جدید الکترونیکی مدیریت پاشش پمپ انژکتور موجب تنظیم دقیق مقدار سوخت پاشیده شده نسبت به هوای ورودی و نیز تقسیم یکنواخت سوخت میان همه سیلندرها با فشار تزریق بالا میشود.
ساختمان موتور: در موتورهای دیزل جدید با اصلاح در ساختمان قطعات متحرک و کاهش اصطکاک میان آنها سعی در پایین آوردن اتلاف انرژی اصطکاکی میشود و لذا راندمان موتور افزایش مییابد. در موتورهای دیزل جدید درهرسیلندر، تعداد چهار سوپاپ استفاده میگردد تا نرخ هوای ورودی و خروجی دود افزایش یافته و راندمان موتور افزایش مییابد.
منبع: برق نیوز